به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، تفاهم‌نامه همکاری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران ۱۸ دی ماه طی نشستی با حضور مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد؛ حجت‌الاسلام والمسلمین عباس محمدحسنی، رئیس سازمان و مدیران دو مجموعه با هدف ایجاد و توسعه کتابخانه‌های مشارکتی در سطح کوی‌های سازمانی ارتش و ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی و اطلاعات مورد نیاز کارکنان پایور و خانواده‌های آنان و ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی به امضا رسید.

تجهیز، نوسازی و بازسازی کتابخانه‌ها و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی دو هدف اصلی از امضای این تفاهم‌نامه

حجت‌الاسلام سعید نصیرالاسلامی، معاون فرهنگی سازمان اظهار داشت: سابقه همکاری و امضای تفاهم‌نامه بین نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و سازمان عقیدتی-سیاسی ارتش برای اولین بار به سال ۱۳۹۱ و پس از آن به سال ۱۳۹۶، برمی‌گردد. امسال نیز از آنجا که موضوع کتاب و ترویج کتابخوانی یکی از برنامه‌های کلان ما است، این توفیق مجدداً حاصل شد. با تعاملات و تفاهم شکل گرفته، بحمدالله در بعضی مسائل همکاری خوبی داشته‌ایم، بعضی دیگر نیاز به تعاملات بیشتر دارد و در حوزه‌هایی نیز کمتر ورود کرده‌ایم. به طور کل در مراکز استان‌ها همکاری خوبی شکل گرفته اما مناطق کمتربرخوردار نیاز به توجه بیشتری دارد؛ ما تلاش می‌کنیم بخش زیرساختی را برای ایجاد کتابخانه تسهیل کنیم و از همکاری نهاد در زمینه نیروی انسانی و مدیریت، اهدای کتاب، تجهیزات و امکانات و برنامه‌های فرهنگی، قدردانی می‌کنیم. به اعتقاد من با تمام مسائلی که در کشور داریم و از کتاب نخواندن صحبت می‌کنیم، در مجموعه ارتش کتاب و کتابخوانی و برنامه‌های فرهنگی کتاب‌محور وضعیت مطلوبی دارد. امیدواریم پس از این این روند با همکاری نهاد بهتر از گذشته ادامه پیدا کند.

وی تجهیز، نوسازی و بازسازی کتابخانه‌ها و بحث ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی را دو هدف اصلی از امضای این تفاهم‌نامه دانست.

نصیرالاسلامی با اشاره به اقدامات انجام شده در سازمان عقیدتی-سیاسی ارتش در تعامل با نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، خواستار مساعدت نهاد در روند مشارکتی شدن کتابخانه‌ها، همکاری در حوزه تجهیز کتابخانه‌ها و جذب خیرین برای احداث کتابخانه بر زمین‌های اهدایی از سوی ارتش، شد.

وی ادامه داد: ما در مجموعه ارتش ۳۳۸ باب کتابخانه داریم که ۱۱۶ باب در کوی‌های سازمانی ارتش وجود دارد و از آنجا که بیشتر با مردم و خانواده‌های کارکنان در ارتباط هستند، برای ما اولویت دارند.

ما به سمت توسعه خدمات حرکت کرده‌ایم

در ادامه مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای کرمان و شهدای ارتش جمهوری اسلامی ایران، اظهار داشت: تصویر سنتی از کتابخانه، که این مرکز را شامل مخزن و سالن مطالعه می‌داند، تصویری کامل نیست؛ امروز کتابخانه عمومی، مرکزی فرهنگی-اجتماعی است. نسل جدید کتابخانه‌های عمومی ما بیش از ۶۰ خدمت ارائه می‌دهند و عضویت و امانت، تنها یکی از این خدمات است. خدمات متنوعی در بخش‌های مختلف نابینایان، ناشنوایان، سالمندان، کودک و نوجوان و... ارائه می‌شود. سایر دستگاه‌ها اساساً به سمت مکانیزه کردن امور و افزایش کیفیت حرکت کرده‌اند و ما به سمت توسعه خدمات حرکت کردیم. در حال حاضر کارگاه‌های بازی و فکر، اتاق‌های علم، آزمایشگاه‌های فنی و تخصصی، بخش مطالعه اختصاصی، سالن مطالعه گروهی و امکانات متنوع دیگری در کتابخانه‌ها وجود دارد و از شما دعوت می‌کنم که اگر به استان‌ها سفر کردید، از کتابخانه‌های مرکزی ما بازدید فرمایید.

وی ادامه داد: توسعه کتابخانه‌های سیار، موضوع دیگری است که مورد توجه ما بوده است. در شروع دولت ۳۳ کتابخانه سیار در کشور داشتیم که در حال حاضر به بیش از ۵۰ دستگاه رسیده است و با دستور آقای رئیس جمهور ان‌شاءالله پیش از پایان دولت به بیش از ۳۰۰ کتابخانه خواهد رسید و روند واگذاری خودروها آغاز شده است.

رمضانی توجه به موضوع آموزش و تعریف ۱۷۴ سرفصل آموزشی در کتابخانه‌های عمومی، بحث اتاق آموزش مبتنی بر وب و دسترسی به پایگاه‌های اطلاعاتی را از دیگر خدمات ارائه شده در کتابخانه‌های عمومی دانست و گفت: رویکرد سنتی به کتابخانه تغییر کرده و این فضا قابل تعمیم به ظرفیتی است که در مجموعه ارتش وجود دارد.  

وی با اشاره به ضرورت توجه به حوزه کودک و نوجوان، خواستار توجه و مدیریت این موضوع در کتابخانه‌های شهرک‌های ارتش، که خانواده‌ها در آن مستقر هستند، شد.

دبیرکل نهاد ادامه داد: ما آماده تعریف همکاری مشترک و تقویت برنامه‌ها در سطوح استانی نیز هستیم. در تعریف برنامه‌های فرهنگی مشترک از جمله مسابقه، جشنواره و... هیچگونه محدودیتی نداریم. در بحث آموزش و کار تخصصی نیز کمک می‌کنیم همکاران ارتش که به اداره کتابخانه می‌پردازند، به طور حرفه‌ای آموزش ببینند؛ ما معتقدیم مسئله کتابداری در دنیا متفاوت شده و کتابخانه مرکز گسترش اطلاعات است؛ هسته تمام خدمات کتاب است؛ ما در حال حاضر بحث کسب‌وکارهای کوچک و کتابخانه عمومی را در کشور پیش می‌بریم و همایشی بین‌المللی در این موضوع برگزار کردیم؛ این موضوعات قابلیت تعریف در سازمان عقیدتی سیاسی ارتش را نیز دارد.

وی اضافه کرد: ۲۸۰۰ کتابخانه عمومی زیر نظر نهاد و ۱۰۰۰ کتابخانه عمومی مشارکتی و مستقل در کشور وجود دارد. ۱۰ میلیون نفر عضو کتابخانه‌های عمومی هستند و از این میان نزدیک ۳ میلیون نفر عضو فعال محسوب می‌شوند. در این بین بیش از ۶۰ درصد از اعضا، کودکان و نوجوانان و در ۴۰ درصد باقیمانده بیش از ۶۰ درصد خانم‌های خانه‌دار هستند و این ظرفیت خوبی برای جریان‌سازی فرهنگی است.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور وضعیت مطالعه را در کشور قابل قبول دانست و گفت: سال گذشته بیش از ۱۱۰ هزار عنوان کتاب در کشور منتشر شد؛ گردش مالی عظیمی به وجود آمد و پیش‌بینی وزارت فرهنگ بیش از ۹ هزار میلیارد تومان در سال گذشته بوده است. هیچ صنعتی از صنوف فرهنگ و هنر اعم از سینما، تئاتر، موسیقی و... گردش مالی اینچنینی ندارد. در حوزه امانت کتاب نیز ما در کتابخانه‌ها تقریباً ۱۲۰ هزار امانت کتاب در روز، ماهی ۳ میلیون و سالی بیش از ۳۰ میلیون ثبت می‌کنیم. رده‌های پرامانت ما در کتابخانه‌ها بر رده‌های پرفروش در بازار نشر منطبق است. قطعاً تا نقطه آرمانی در مطالعه فاصله داریم، اما در حال حاضر در وضعیت بحرانی نیستیم. ما در کشور به این سمت می‌رویم که موضوع «خواندن» را مسئله کنیم؛ در موضوع خواندن، شما صرفاً با کتاب مواجه نیستید و تمامی اقلام خواندنی اهمیت پیدا می‌کند.

وی تصریح کرد: ما در حوزه شبکه کتابخانه‌ای در منطقه در رتبه نخست قرار داریم و پس از ما کشور ترکیه با ۱۳۰۰ کتابخانه، قرار دارد. در آسیا در بین ۵ کشور اول و در دنیا در بین ۲۰ کشور اول قرار داریم. در حوزه توسعه خدمات نیز در بین کشورهای پیشرو هستیم؛ برخی از پروژه‌هایی که ما در کتابخانه‌های عمومی پیش می‌بریم، در کشورهای اسکاندیناوی به تازگی شکل گرفته است. اینها همه به برکت انقلاب اسلامی است.

مهم‌ترین رسالت کتابداران و آنها که در حوزه فرهنگ کار می‌کنند، این است که محبت کتاب را در دل مردم بیاندازند

حجت‌الاسلام والمسلمین عباس محمدحسنی، رئیس سازمان ضمن خیرمقدم به حاضران، اظهار داشت: خداوند به قلم سوگند یاد می‌کند؛ اگر قلم احترامی در پیشگاه خدا دارد، به این دلیل است که محصولات قلم به کتاب تبدیل می‌شود. شرافت هر شغلی به موضوع آن است و کار در مسیر کتاب هم از آنجا که موضوعی آسمانی و قرآنی است، بسیار شریف است. بنابراین باید به عزیزانی که با کتاب سر و کار دارند، تبریک گفت.

وی در اهمیت نقش کتاب در تمدن‌سازی، گفت: بدون کتاب، کسی نمی‌تواند به تمدن دست پیدا کند. ما که به دنبال آفرینش تمدن مهدوی هستیم، محال است بدون برخورداری از سلاح کتاب زمینه ظهور را فراهم کنیم و گام دوم انقلاب را پشت سر بگذاریم. ما برای موفقیت باید مردم را با کتاب پیوند بزنیم و محبت کتاب را در دل‌های مردم ایجاد و تقویت کنیم؛ چراکه آدم‌ها معمولاً به دنبال چیزی می‌روند که به آن علاقه دارند. پس اگر می‌خواهیم کاری کنیم که مردم کتاب‌خوان شوند، باید آنها را عاشق کتابخوانی کنیم. آدمها برای رسیدن به آنچه دوست دارند، هزینه می‌کنند و در آن مسیر پیش می‌روند. بنابراین مهم‌ترین رسالت کتابداران و آنها که در حوزه فرهنگ کار می‌کنند، این است که محبت کتاب را در دل مردم بیاندازند.

محمدحسنی ادامه داد: ما ابتدا باید ببینیم رویکرد کارکنان مجموعه ارتش، خانواده‌های آنان، سربازانمان و... به کتاب چیست و به چه میزان محبت کتاب را در دل دارند. پس از اینکه وضعیت موجود مشخص شد، باید وضعیت مطلوب را ترسیم کنیم و راهبرد حرکت از وضعیت موجود به مطلوب را مشخص کنیم. باید همگی دست به دست هم دهیم تا به نقطه آرمانی برسیم. ان‌شاءالله انعقاد این تفاهم‌نامه به بهبود وضعیت منجر خواهد شد.

وی تصریح کرد: ارتش فرصت‌های زیادی دارد و ما اینجا ظرفیت‌های بسیاری داریم تا چهره فرهیختگی و مطالعاتیِ کارکنان ارتش و خانواده‌های آنان را به جامعه معرفی کنیم. در این زمینه ما هرچه در توان داریم برای گسترش کتابخانه‌ها، انجام برنامه‌های مشترک و فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم برای داشتن کتابخانه‌هایی درخور، تأمین کتاب‌های به‌روز و مورد نیاز و... پای کار می‌آوریم.

ایجاد شرایط لازم در انتشار اخبار و اقدامات و برنامه‌های فرهنگی مشترک در شبکه‌های اجتماعی، تسهیل در انجام اقدامات فرهنگی مشترک اعم از کارگاه‌های آموزشی، مشاوره و... از جمله تعهدات مشترک در این تفاهم‌نامه است. 

در این تفاهم‌نامه، که به مدت به مدت ۵ سال دارای اعتبار است، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور موظف است نسبت به عضویت با تخفیف کارکنان پایور و خانواده‌های آنان و کارکنان وظیفه در کتابخانه‌های عمومی اقدام و نسبت به ارائه راهنمایی و مشاوره‌های تخصصی به منظور مجموعه‌سازی و ساماندهی منابع کتابخانه‌های سازمان اقدام کند. کمک به تأمین منابع مورد نیاز کتابخانه‌های سازمان با تأکید بر موضوع آسیب‌های اجتماعی، همکاری در برگزاری مسابقات کتابخوانی، نشست‌های کتاب‌خوان، جلسات نقد و بررسی و رونمایی کتاب، پذیرش کتابداران سازمان در دوره‌های آموزشی عمومی و تخصصی نهاد  و بازدید و نظارت تخصصی کارشناسان و مسئولان نهاد از کتابخانه‌های سازمان و ارائه آموزش‌های لازم به کتابداران در محل کتابخانه از دیگر تعهدات نهاد در این تفاهم‌نامه است. 

سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز موظف است بر اساس دستورالعمل‌های مربوط نسبت به تأمین مکان کتابخانه مشارکتی و تأمین نیروی انسانی و هزینه و تجهیز آن و ارسال منظم آمار و اطلاعات کتابخانه‌های مشارکتی اقدام و همچنین در برگزاری برنامه‌های فرهنگی و همکاری در برگزاری نشست‌های کتابخوان و جلسات نقد و بررسی کتاب مشارکت داشته باشد.